Công tác tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư và giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân vừa là quyền, vừa là trách nhiệm của cơ quan dân cử và của người đại biểu nhân dân. Xác định hoạt động tiếp xúc cử tri, công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân là một trong những nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của Thường trực HĐND tỉnh, do đó trong năm 2023, Thường trực HĐND tỉnh đã có nhiều cố gắng tổ chức tốt các công tác này như sau:
1. Hoạt động tiếp xúc cử tri
Hoạt động tiếp xúc cử tri luôn được Thường trực HĐND tỉnh quan tâm thực hiện nghiêm túc. Thực hiện Nghị quyết số 01/2014/NQ-HĐND ngày 31/7/2014 của HĐND tỉnh về ban hành Quy chế hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh, năm 2023 Thường trực HĐND tỉnh phối hợp Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh tổ chức để các đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri 04 đợt (trước và sau kỳ họp giữa năm 2023 và kỳ họp cuối năm 2023); tổng hợp ban hành văn bản chuyển 256 ý kiến, kiến nghị của cử tri đến UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan đề nghị xem xét, giải quyết. Đến nay, 100% các ý kiến, kiến nghị cử tri do Thường trực HĐND tỉnh chuyển đến UBND tỉnh và các ngành chức năng đã được xem xét, trả lời.
Các đại biểu HĐND tỉnh đã chủ động sắp xếp thời gian, nghiên cứu tài liệu tham gia hoạt động tiếp xúc cử tri. Tại các đợt tiếp xúc cử tri, ở một số địa bàn, đại biểu HĐND tỉnh đã chủ động giải trình các ý kiến, kiến nghị của cử tri, thông tin các vấn đề có liên quan đến cử tri. Trong năm, tỷ lệ đại biểu HĐND tỉnh tham gia hoạt động tiếp xúc cử tri chiếm trên 94%.
2. Giám sát việc giải quyết kiến nghị cử tri
Thực hiện quy định tại điều 94 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và sửa đổi, bổ sung năm 2019, điều 66 và điều 74 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015, trên cơ sở các kiến nghị của cử tri và nội dung trả lời của các cấp, các ngành, địa phương, Thường trực HĐND tỉnh phân công các Ban HĐND tỉnh thực hiện việc theo dõi, giám sát. Qua giám sát cho thấy: việc giải quyết các kiến nghị của cử tri được UBND các cấp và các ngành quan tâm giải quyết, thực hiện; hầu hết các kiến nghị của cử tri đã được UBND các cấp và các ngành trả lời đầy đủ, rõ ràng, có xác định thời gian, tiến độ thực hiện, cơ bản đáp ứng yêu cầu của cử tri trên địa bàn. Đối với những khó khăn, vướng mắc, Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh và các ngành có liên quan tăng cường hơn nữa trong việc thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giải quyết kiến nghị của cử tri trong thời gian tới, đặc biệt là giải quyết dứt điểm những vụ việc còn tồn đọng, kéo dài; thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền chính sách, pháp luật ở cơ sở, vận động cử tri và Nhân dân chấp hành tốt chính sách giải quyết của tỉnh và địa phương.
3. Hoạt động tiếp công dân, tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân
- Thường trực HĐND tỉnh tiếp công dân định kỳ tại trụ sở Ban Tiếp công dân của tỉnh 01 tháng/lần vào tuần thứ 2 và tiếp công dân thường xuyên tại trụ sở làm việc của Thường trực HĐND tỉnh. Năm 2023, Thường trực HĐND tỉnh có 11 buổi tiếp công dân định kỳ tại trụ sở Ban tiếp công dân tỉnh với 30 lượt công dân đến trình bày ý kiến, kiến nghị. Các buổi tiếp công dân của Thường trực HĐND tỉnh tại trụ sở Ban Tiếp công dân của tỉnh có các ngành chức năng tham gia như: Thanh tra tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Ban Tiếp công dân tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố liên quan của tỉnh để cung cấp thông tin về quá trình giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân. Tại các buổi tiếp công dân, đối với những vụ việc đã có quyết định giải quyết của các cơ quan có thẩm quyền, đúng quy định và hợp tình, hợp lý, Thường trực HĐND tỉnh giải thích, động viên công dân chấp hành chính sách, pháp luật của Nhà nước; đối với những vụ việc chưa được giải quyết hoặc đã giải quyết chưa thỏa đáng, Thường trực HĐND tỉnh hướng dẫn công dân khiếu nại, tố cáo đúng pháp luật hoặc ghi nhận để kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết, từ đó góp phần hạn chế tình trạng công dân khiếu nại vượt cấp, tránh gây áp lực cho các cơ quan chức năng trong quá trình giải quyết.
Thông qua hoạt động tiếp công dân, Thường trực HĐND tỉnh đã tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, góp phần nâng cao ý thức của Nhân dân trong việc chấp hành pháp luật. Sau các buổi tiếp công dân, trên cơ sở ý kiến kết luận của Thường trực HĐND tỉnh, Ban Tiếp công dân tỉnh ban hành thông báo kết luận tiếp công dân cho từng vụ việc cụ thể, gửi đến các ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân liên quan biết để thực hiện.
- Năm 2023, Thường trực HĐND tỉnh tiếp nhận 124 đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của người dân. Trong đó, đã chuyển đến cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết 32 đơn, hướng dẫn 43 đơn, lưu theo dõi 49 đơn theo quy định.
Nhìn chung, hoạt động tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của Thường trực HĐND tỉnh ngày càng hiệu quả, chất lượng, từng bước khẳng định vai trò, hoạt động của Thường trực HĐND tỉnh.
4. Về giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo: Thực hiện chức năng giám sát theo quy định của pháp luật, Thường trực HĐND tỉnh thường xuyên theo dõi việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của UBND tỉnh, UBND cấp huyện và các ngành chức năng; xem xét báo cáo định kỳ của UBND các cấp về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Qua hoạt động tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân, Thường trực HĐND tỉnh ban hành một số văn bản đề nghị UBND các cấp và một số sở, ngành trong tỉnh giải quyết và đôn đốc việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo; tổ chức 02 đợt khảo sát, làm việc trực tiếp với các cơ quan có thẩm quyền nắm tình hình, đề ra biện pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc trong việc giải quyết đơn kiến nghị của công dân tại thị xã Bình Long và huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước.
Qua giám sát, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo được UBND các cấp quan tâm hơn, giảm tải được lượng đơn, thư tồn đọng, kéo dài, vượt cấp. Các kiến nghị sau các đợt khảo sát của Thường trực HĐND tỉnh đã được các cấp, các ngành tiếp thu, xem xét, kịp thời giải quyết, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời giúp công tác quản lý và điều hành của chính quyền địa phương trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đạt hiệu quả.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư và giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2023 của Thường trực HĐND tỉnh còn một số hạn chế, khó khăn sau:
- Hầu hết, các đại biểu HĐND tỉnh hoạt động kiêm nhiệm nên thời gian dành cho công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo chưa được đảm bảo, số lượng đại biểu HĐND tỉnh vắng các buổi tiếp công dân còn xảy ra; việc tiếp nhận, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo còn hạn chế, đa số các đơn được chuyển đến Thường trực HĐND tỉnh để xử lý, chưa thể hiện tốt vai trò của đại biểu HĐND tỉnh đối với trách nhiệm chuyển đơn, thư khiếu kiện của người dân.
- Việc thông tin, giải trình các ý kiến, kiến nghị cử tri của một số đại biểu HĐND tỉnh tại các buổi tiếp xúc cử tri chưa đảm bảo, do đó vẫn còn một số kiến nghị tổng hợp gửi về Thường trực HĐND tỉnh bị trùng lắp hoặc đã được trả lời trước đó.
- Một số cơ quan chậm giải quyết đơn do Thường trực HĐND tỉnh chuyển đến và thông báo kết luận tiếp công dân của Thường trực HĐND tỉnh, làm ảnh hưởng công tác trả lời cử tri.
Năm 2024, để nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, Thường trực HĐND tỉnh ban hành kế hoạch hoạt động năm 2024, trong đó đề ra nội dung chi tiết cho hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận, giải quyết và giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân; Thường trực HĐND tỉnh chủ động ban hành Kế hoạch tiếp công dân định kỳ năm 2024 từ tháng 12/2023 để các Tổ đại biểu, các đại biểu HĐND tỉnh chủ động sắp xếp thời gian, công việc tham gia hoạt động tiếp công dân; tiếp tục tăng cường giữ mối liên hệ với các cơ quan liên quan ở trung ương và địa phương để nắm tình hình và phối hợp trong công tác giải quyết..
