Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, chiều ngày 12-5-2025, các đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước tham gia thảo luận ở Tổ về dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Dữ liệu cá nhân là vấn đề liên quan tới chặt chẽ tới quyền con người, quyền công dân, an toàn, an ninh mạng, an ninh thông tin, an ninh dữ liệu, công nghệ thông tin và cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chính phủ điện tử, chính phủ số, kinh tế số. Thời gian gần đây, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo vấn đề này, theo hướng bảo đảm an ninh mạng lấy con người, trí tuệ con người làm trung tâm, là nhân tố quyết định, hoàn thiện hành lang pháp lý trong bảo vệ dữ liệu cá nhân. Bảo vệ dữ liệu cá nhân được tiến hành song song, đồng thời với sự phát triển kinh tế, xã hội, đi liền với tất cả các khâu, quá trình nhưng phải đảm bảo không hạn chế sự phát triển, đổi mới và sáng tạo. Do vậy, việc xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân của nước ta, tạo hành lang pháp lý cho công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân, nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu cá nhân cho các tổ chức, cá nhân trong nước tiếp cận trình độ quốc tế, khu vực; đẩy mạnh sử dụng dữ liệu cá nhân đúng pháp luật phục vụ phát triển kinh tế, xã hội...
Góp ý vào dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, đại biểu Điểu Huỳnh Sang, Phó Trưởng đoàn chuyên trách, phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Phước bày tỏ sự đồng tình với nhiều nội dung trong dự thảo, đồng thời đánh giá cao nỗ lực tiếp thu, chỉnh lý của ban soạn thảo. Tuy nhiên, để luật khi ban hành có thể triển khai hiệu quả, đại biểu đề xuất một số điều chỉnh quan trọng như: cần mở rộng phạm vi điều chỉnh của luật bằng cách bổ sung quy định riêng cho từng lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, y tế, thương mại điện tử, truyền thông - mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo và Internet. Việc này sẽ giúp tăng tính linh hoạt, phù hợp với đặc thù từng lĩnh vực và nâng cao hiệu quả bảo vệ dữ liệu cá nhân; về các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Ban soạn thảo cần bổ sung các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân dựa trên tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, đảm bảo quyền con người, quyền công dân. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng một hệ thống pháp lý vững chắc, tránh xung đột với các luật hiện hành và thể hiện cam kết của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền riêng tư. Bên cạnh đó, trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thế giới, việc nội luật hóa các tiêu chuẩn quốc tế và tăng cường hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng là một nguyên tắc cần thiết. Điều này không chỉ giúp tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp, mà còn là tiền đề để tham gia hiệu quả vào các chuỗi cung ứng, dịch vụ số toàn cầu;
Tại Điều 9 dự thảo luật quy định về nghĩa vụ của chủ thể dữ liệu cá nhân hiện chỉ phát sinh khi có sự đồng ý cho phép xử lý dữ liệu. Tuy nhiên, trong thực tế, có nhiều tình huống pháp lý như điều tra, truy tố, xét xử… yêu cầu cơ quan chức năng phải tiếp cận dữ liệu cá nhân mà không thể phụ thuộc vào sự đồng thuận. Nếu không bổ sung rõ ràng quy định này, dự luật có thể vô tình tạo ra “lá chắn” khiến cơ quan chức năng khó thực hiện nhiệm vụ. Do đó, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định về nghĩa vụ cung cấp dữ liệu khi có yêu cầu từ cơ quan tố tụng là hoàn toàn xác đáng; liên quan đến quy định về mã hóa, hiện tại dự thảo mới chỉ yêu cầu mã hóa dữ liệu nhạy cảm, đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho rằng cần mở rộng quy định này để áp dụng cho mọi loại dữ liệu cá nhân khi lưu trữ, truyền, chia sẻ qua mạng, nhằm đảm bảo an toàn tối đa và giảm thiểu nguy cơ rò rỉ. Trong bối cảnh tội phạm mạng ngày càng tinh vi, việc mã hóa toàn diện không còn là lựa chọn, mà phải là bắt buộc. Bên cạnh đó, định nghĩa các khái niệm kỹ thuật như “mã hóa”, “giải mã” cũng cần được điều chỉnh, thống nhất và đưa về phần giải thích thuật ngữ để đảm bảo rõ ràng và đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
