Theo kết quả giám sát của Ban kinh tế - ngân sách: Trong giai đoạn từ ngày 01/01/2018 đến ngày 31/12/2021, HĐND tỉnh đã ban hành 7 Nghị quyết về danh mục dự án cần thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trên địa bàn tỉnh với tổng số 1.106 dự án, tổng diện tích thu hồi là 31.412,48 ha; 17 dự án chuyển mục đích sử dụng đất lúa với tổng diện tích là 76,38 ha. Đến nay, đã thực hiện 260 dự án (đạt tỷ lệ 23,51% trên tổng số dự án) với tổng diện tích đất đã thu hồi là 1.890,78 ha (đạt tỷ lệ 6,02% so với tổng diện tích cần thu hồi); đã thực hiện 04 dự án chuyển mục đích sử dụng đất (đạt tỷ lệ 23,5% trên tổng số dự án) với tổng diện tích đã thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất là 13,98 ha (đạt tỷ lệ 18,3% so với tổng diện tích đất chuyển mục đích).
Ông Lê Hoàng Lâm - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh phát biểu tại buổi làm việc
Qua nội dung giám sát, Ban kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh đã đưa ra một số tồn tại, hạn chế trong thực hiện các danh mục dự án cần thu hồi đất trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018 – 2021, như sau: việc thực hiện danh mục dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh qua các năm đạt tỷ lệ thấp về tổng số dự án và tổng diện tích thu hồi; nhiều địa phương có số lượng dự án và diện tích thu hồi rất lớn, song tổng diện tích đã thực hiện qua các năm rất thấp như: huyện Chơn Thành đạt 0,33%; thành phố Đồng Xoài đạt 1,1%; huyện Hớn Quản đạt 2,12%; thị xã Bình Long đạt 2,54%; huyện Lộc Ninh đạt 2,95%; huyện Phú Riềng đạt 3,91%; huyện Bù Gia Mập đạt 6,4%. Nhiều dự án được đưa vào danh mục thu hồi đất hằng năm nhưng chưa đủ căn cứ pháp lý, không được ghi vốn, chưa đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương và chưa có trong nội dung quy hoạch chuyên ngành (quy hoạch giao thông, quy hoạch đô thị), như: dự án đường Tổ 9, Khu phố Phú Xuân, phường Phú Thịnh (thị xã Bình Long); dự án xây dựng đường tổ 43 nối dài đến đường Tôn Đức Thắng (huyện Đồng Phú); danh mục dự án qua các năm còn trùng lặp về tên dự án, sai tên, diện tích; nhiều dự án được HĐND tỉnh thông qua đã quá 3 năm không thực hiện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhưng chưa được rà soát, đề xuất đưa ra khỏi nghị quyết của HĐND tỉnh; công tác đền bù, giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án còn chậm so với quy định; nhiều dự án, công trình còn vướng mắc chưa thể thực hiện được do trình tự thủ tục thu hồi đất để thực hiện dự án phức tạp và kéo dài; phương pháp định giá đất bồi thường còn gặp vướng mắc,…
Báo cáo kết quả giám sát của Ban kinh tế - ngân sách đã chỉ ra một số nguyên nhân như: công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành trong thẩm định điều kiện, nhu cầu để đưa dự án vào danh mục các dự án cần thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất chưa thống nhất, chưa chặt chẽ, còn phụ thuộc vào đề xuất của chủ đầu tư, UBND các xã, phường, thị trấn; thiếu kiểm tra, rà soát nội dung kế hoạch sử dụng đất của địa phương; chưa có quy trình, hướng dẫn cụ thể về điều kiện, thủ tục lập danh mục dự án cần thu hồi đất hằng năm đến các huyện, thị xã, thành phố; nguồn kinh phí đầu tư cho các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước còn hạn chế, khi triển khai thiếu vốn; việc huy động vốn từ đấu giá quyền sử dụng đất còn gặp khó khăn; phần lớn diện tích đất thu hồi của Tập đoàn cao cần nhiều thời gian để thực hiện đúng các quy trình, thủ tục,…
Để triển khai thực hiện có hiệu quả và nâng cao tỷ lệ hoàn thành các dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn trong thời gian tới, Ban kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh đã kiến nghị đến các cơ quan, đơn vị một số nội dung sau: kiến nghị UBND tỉnh cần chỉ đạo các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố phối hợp chặt chẽ với Sở Tài nguyên và Môi trường trong việc lập, tổng hợp, tham mưu xây dựng danh mục các dự án cần thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh hằng năm; nâng cao trách nhiệm, tuân thủ đúng các quy định về nội dung và thời gian thực hiện công tác lập danh mục thu hồi đất và tổ chức thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm; chỉ đạo các cấp, các ngành tăng cường quản lý nhà nước về thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; tổ chức thanh kiểm tra đối với việc thực hiện các dự án cần thu hồi đất, việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất hằng năm; kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường xây dựng văn bản hướng dẫn quy định cụ thể về hồ sơ, trình tự, thủ tục, điều kiện đưa một dự án vào danh mục các dự án cần thu hồi đất, danh mục các dự án chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng theo quy định tại Điều 57; Khoản 3, Điều 58, Điều 63 Luật Đất đai năm 2013 khi trình HĐND tỉnh thông qua để thống nhất áp dụng trên địa bàn tỉnh; nâng cao trách nhiệm trong công tác thẩm định danh mục các dự án cần thu hồi đất, kiên quyết loại ra khỏi danh mục đối với các dự án chưa được ghi vốn và chưa có cơ sở pháp lý phù hợp,…
