Tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 8, chiều 28-11-2024, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Phát biểu góp ý về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, đại biểu Điểu Huỳnh Sang, Phó Trưởng đoàn chuyên trách, phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Phước cơ bản thống nhất theo Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Về sửa đổi, bổ sung khoản 15 Điều 3 dự thảo Luật, quy định tiêu chuẩn cơ sở là tiêu chuẩn do cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp, tổ chức xã hội nghề nghiệp công bố để áp dụng cho các hoạt động trong phạm vi của tổ chức đó. Đại biểu cho biết, qua thực tế trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng công trình giao thông thì các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng đã và đang áp dụng nhiều tiêu chuẩn cơ sở do Cục Đường bộ Việt Nam công bố. Tại thời điểm hiện nay chưa có tiêu chuẩn Việt Nam nào tương tự về mặt kỹ thuật chuyên ngành để áp dụng và theo quy định tại khoản 15 Điều 3 dự thảo luật được hiểu các tiêu chuẩn cơ sở do Cục Đường bộ Việt Nam công bố để áp dụng cho các hoạt động trong phạm vi của Cục Đường bộ Việt Nam, không áp dụng đối với các tổ chức không thuộc Cục Đường bộ Việt Nam. Để đảm bảo sự phù hợp trong việc áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật chuyên ngành giao thông vận tải, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu việc quy định phạm vi áp dụng tiêu chuẩn cơ sở theo hướng tiêu chuẩn cơ sở do cơ quan nhà nước công bố để áp dụng rộng rãi trong lĩnh vực chuyên ngành kỹ thuật của tiêu chuẩn đó. Cơ sở là do tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp, tổ chức xã hội nghề nghiệp công bố để áp dụng cho các hoạt động trong phạm vi của tổ chức đó sẽ phù hợp hơn. Bên cạnh đó, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Ban soạn thảo cũng phải sửa đổi, bổ sung các quy định về hiệu lực của tiêu chuẩn, cách thức áp dụng tiêu chuẩn rõ ràng hơn, đồng thời có những quy định hướng dẫn cụ thể đối với trách nhiệm của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh trong việc công bố tiêu chuẩn áp dụng cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, môi trường vì hiện nay trong Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật năm 2006 và các văn bản hướng dẫn chưa có quy định cụ thể về hiệu lực của tiêu chuẩn Việt Nam và việc phải áp dụng phiên bản nào của tiêu chuẩn Việt Nam, cho nên có những trường hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trích dẫn đến việc áp dụng tiêu chuẩn Việt Nam, tổ chức vẫn thực hiện chứng nhận công bố áp dụng đúng tiêu chuẩn Việt Nam đã trích dẫn trong quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Việc áp dụng tiêu chuẩn hay tự nguyện, việc hủy bỏ tiêu chuẩn Việt Nam cũ, không cấm việc áp dụng tiêu chuẩn Việt Nam do tổ chức, cá nhân có quyền làm những gì mà luật không cấm, nên vẫn áp dụng tiêu chuẩn Việt Nam phiên bản cũ. Các tổ chức đánh giá sự phù hợp vẫn thực hiện chứng nhận hợp quy, cho nên cơ sở áp dụng là tiêu chuẩn Việt Nam phiên bản cũ cũng đã được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố bãi bỏ.
Phó Trưởng đoàn chuyên trách, phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh - Điểu Huỳnh Sang phát biểu tại Hội trường
Theo đại biểu Điểu Huỳnh Sang, tại khoản 1 Điều 48 dự thảo luật đã quy định cho phép doanh nghiệp tự đánh giá hợp quy, nhưng việc đánh giá này vẫn phải dựa trên kết quả thử nghiệm tại tổ chức thử nghiệm được công nhận, thừa nhận hoặc chỉ định. Thực tế đã nảy sinh trường hợp một số loại hàng hóa vẫn có quy chuẩn kỹ thuật để bảo đảm an toàn cho người sử dụng nhưng rủi ro lại xảy ra tình trạng mất an toàn và hiện nay cũng đã giảm thiểu tối đa nhờ các biện pháp quản lý khác. Khi đó áp dụng dài trong nhiều năm thông qua thủ tục hợp quy và giám sát trong quá trình lưu thông và sản phẩm, hàng hóa đó không bị phát hiện vi phạm quy chuẩn kỹ thuật hoặc tỷ lệ vi phạm rất thấp và rơi vào nội dung là không gây hại. Những trường hợp này nếu như tiếp tục duy trì quy định phải tiền kiểm sản phẩm trước khi đưa ra lưu thông cũng sẽ gây tốn kém chi phí xã hội không cần thiết, sẽ làm chậm quá trình sản xuất, cung ứng hàng hóa của doanh nghiệp và làm tăng thủ tục hành chính. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định về cơ chế hậu kiểm, nhằm xác định sản phẩm, hàng hóa để phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng tạo ra sự linh hoạt cho các cơ quan quản lý chuyên ngành trong việc đánh giá mức độ rủi ro của sản phẩm và đưa ra các biện pháp quản lý phù hợp để đảm bảo cân bằng giữa chi phí xã hội để giám sát…
