I. Kết quả tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư
1. Công tác tổ chức tiếp công dân và kết quả tiếp công dân
Thực hiện Luật Tiếp công dân năm 2013, Nghị quyết số 759/2014/NQ- UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết về hoạt động tiếp công dân của các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp và các văn bản có liên quan, từ ngày 16/8/2020 đến ngày 15/8/2021, Đoàn ĐBQH tỉnh đã tổ chức tốt việc tiếp công dân, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân; theo dõi, đôn đốc giải quyết các vụ việc theo quy định pháp luật.
Hàng năm, căn cứ quy chế phối hợp tiếp công dân chung của tỉnh, Đoàn ĐBQH tỉnh chủ động xây dựng kế hoạch; đồng thời tổ chức, sắp xếp để đại biểu Quốc hội thực hiện tiếp công dân tại trụ sở Ban tiếp công dân tỉnh vào ngày thứ 3, tuần đầu của tháng chẵn. Các buổi tiếp công dân của Đoàn ĐBQH tỉnh luôn duy trì mời các ngành chức năng tham gia như: Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Ban Nội chính, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Thanh tra tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh... nhằm phối hợp nắm tình hình và cung cấp thông tin về quá trình giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo của công dân trên địa bàn. Các đại biểu Quốc hội tỉnh luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện đầy đủ, nghiêm túc việc tiếp thu ý kiến, kiến nghị của công dân, ý kiến nêu ra tại các buổi tiếp công dân đều được đại biểu Quốc hội tiếp thu, chỉ đạo Văn phòng nghiên cứu và tham mưu văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.
Cùng với việc tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân của tỉnh, Đoàn ĐBQH tỉnh thường xuyên tiếp công dân và tiếp nhận đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân tại trụ sở làm việc; phân công lãnh đạo Văn phòng và công chức phụ trách công tác dân nguyện, phối hợp tham gia tiếp công dân với lãnh đạo tỉnh vào thứ ba hàng tuần tại trụ sở Ban tiếp Công dân tỉnh để nắm tình hình, phục vụ công tác tham mưu, xử lý đơn, thư của công dân.
Từ ngày 16/8/2020 - 15/8/2021, Đoàn ĐBQH tỉnh đã thực hiện 06 đợt tiếp công dân tại trụ sở Ban tiếp công dân của tỉnh và tiếp 03 đợt tại trụ sở làm việc, với tổng 74 lượt người đến tiếp, tương đương với 74 vụ việc tiếp nhận. Sau các buổi tiếp công dân, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh phối hợp với Ban Tiếp công dân tỉnh rà soát ban hành thông báo kết luận cụ thể gửi đến các ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân có liên quan biết thực hiện.
2. Kết quả tiếp nhận, xử lý đơn, thư
Từ ngày 16/8/2020 đến 15/8/2021, Đoàn ĐBQH đã tiếp nhận 86 đơn, thư khiếu nại, tố cáo, phản ảnh kiến nghị của công dân. Trong đó có 22 đơn thuộc lĩnh vực tư pháp, 07 đơn thuộc lĩnh vực môi trường, 08 đơn thuộc lĩnh vực chính sách và 49 đơn thuộc các lĩnh vực khác. Nội dung đơn, thư của công dân liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó phần lớn thuộc lĩnh vực tranh chấp đất đai, việc thu hồi đất lâm nghiệp bị xâm canh lấn chiếm trái phép và đơn giá, chính sách giải tỏa đền bù của Nhà nước khi thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội và hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đô thị trên địa bàn tỉnh, lĩnh vực ô nhiễm môi trường, an ninh trật tự, yêu cầu khởi tố vụ án hình sự, tố cáo hành vi tham nhũng, khiếu nại chính sách đối với một số đối tượng...
Sau khi nghiên cứu, xem xét hồ sơ đơn, thư công dân gửi đến, Đoàn ĐBQH tỉnh rà soát, phân loại và ban hành văn bản chuyển đơn, thư của công dân đến cơ quan có thẩm quyền đề nghị xem xét, giải quyết và đôn đốc giải quyết theo đúng quy định của pháp luật, thông báo cho công dân biết; ban hành văn bản trả lời hoặc hướng dẫn công dân đến cơ quan có thẩm quyền để thực hiện quyền khiếu nại; đối với các đơn, thư nội dung không rõ ràng; không rõ tên, địa chỉ người gửi hoặc không có chữ ký; nội dung đơn trùng lắp đã được Đoàn ĐBQH tỉnh xem xét xử lý trước đó mà không có thêm tình tiết mới, Đoàn ĐBQH tỉnh lưu đơn theo dõi và thông báo cho công dân nắm tình hình.
II. Kết quả giám sát việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân
1. Công tác xây dựng và triển khai kế hoạch giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân của Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnh
Công tác giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân được Đoàn ĐBQH tỉnh thực hiện nghiêm túc, đưa nhiệm vụ vào trong kế hoạch hoạt động hàng năm của Đoàn ĐBQH tỉnh. Trên cơ sở các quy định pháp luật và hồ sơ tài liệu vụ việc theo đơn khiếu nại, tố cáo của công dân, Đoàn ĐBQH tỉnh theo dõi, giám sát quá trình giải quyết của các cơ quan có thẩm quyền, đôn đốc việc trả lời của các cơ quan và phối hợp cung cấp thông tin, văn bản trả lời cho công dân khi có kết quả. Định kỳ hàng quý, Đoàn ĐBQH tỉnh tổ chức rà soát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của cơ quan có thẩm quyền, quyết định kế hoạch giám sát chuyên đề đối với việc giải quyết các đơn, thư phức tạp, kéo dài, kiến nghị nhiều lần.
Từ ngày 16/8/2020 - 15/8/2021, Đoàn ĐBQH tỉnh duy trì thường xuyên việc theo dõi, giám sát công tác giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có thẩm quyền. Qua công tác theo dõi, giám sát, có 20/22 đơn, thư của công dân do Đoàn ĐBQH tỉnh chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền đã được xem xét, trả lời đúng thời hạn; 01/22 đơn đang trong thời hạn xem xét, giải quyết; 01/22 đơn đã quá hạn giải quyết, Đoàn ĐBQH tỉnh đã có văn bản đôn đốc, nhắc nhở. Đối với các đơn, thư Đoàn ĐBQH tỉnh có văn bản hướng dẫn, công dân đã chủ động liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để đề nghị giải quyết đúng quy định của pháp luật. Các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền giải quyết đảm bảo công khai, khách quan; việc đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại đã được chú trọng hơn. Quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có sự linh hoạt và áp dụng nhiều biện pháp phù hợp với tình hình thực tế ở từng địa phương.
Bên cạnh đó, Đoàn ĐBQH tỉnh còn phân công công chức phụ trách phối hợp với các cơ quan có liên quan như Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Ban Tiếp công dân của tỉnh... nhằm trao đổi thông tin, nắm tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân trên địa bàn; phân công lãnh đạo Văn phòng tham gia các Tổ công tác của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc rà soát thực hiện các thủ tục hành chính và giải quyết đơn, thư trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh. Công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng của tỉnh, giữa các cơ quan trung ương với địa phương trong giải quyết khiếu nại, tố cáo được tăng cường, bảo đảm thực hiện đúng trình tự, thủ tục. Các cơ quan chức năng luôn chú trọng, quan tâm và thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, các văn bản giải quyết, chỉ đạo giải quyết đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh để Đoàn ĐBQH tỉnh theo dõi, nắm thông tin, nhằm thống nhất quan điểm xử lý vụ việc, bảo đảm đúng quy định của pháp luật.
III. Nhận xét, đánh giá chung và kiến nghị
Thời gian qua, với trách nhiệm của đại biểu dân cử, các đại biểu và Đoàn ĐBQH tỉnh luôn quan tâm, thực hiện tốt nhiệm vụ tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân. Hoạt động tiếp công dân của Đoàn ĐBQH tỉnh được tiến hành theo đúng quy định của pháp luật. Các đại biểu Quốc hội tỉnh đã tích cực phát huy tinh thần trách nhiệm, thường xuyên cập nhật, nghiên cứu chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước áp dụng vào từng vụ việc cụ thể, từ đó nâng cao chất lượng, hiệu quả tiếp công dân. Lãnh đạo Đoàn ĐBQH tỉnh chỉ đạo Văn phòng thực hiện thông tin các tài liệu, văn bản giải quyết, trả lời kiến nghị, đơn, thư của công dân đến các đại biểu Quốc hội tỉnh, giúp các đại biểu Quốc hội tỉnh nắm bắt và kịp thời thông tin, giải thích cho công dân ngay tại các buổi tiếp công dân. Bên cạnh đó, việc tham gia của các ngành chức năng tại các buổi tiếp công dân của Đoàn ĐBQH tỉnh đã góp phần cung cấp thông tin kịp thời, giúp công dân thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ có liên quan, bảo vệ kịp thời quyền lợi chính đáng của công dân.
Việc tiếp nhận, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo của Đoàn ĐBQH tỉnh được thực hiện kịp thời, đạt hiệu quả. Tất cả các đơn khiếu nại, tố cáo gửi đến Đoàn ĐBQH đều được thống kê, theo dõi, phân loại và xử lý đúng quy định pháp luật. Thông qua hoạt động giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có thẩm quyền, Đoàn ĐBQH tỉnh kịp thời đôn đốc, nhắc nhở những đơn quá hạn giải quyết. Văn bản trả lời của các cơ quan có thẩm quyền được Đoàn ĐBQH đăng công khai trên Trang thông tin điện tử của Đoàn để nhân dân theo dõi.
Qua việc chuyển đơn và giám sát việc giải quyết của các cơ quan có thẩm quyền của Đoàn ĐBQH tỉnh, các cơ quan, tổ chức trên địa bàn tỉnh đã tăng cường chỉ đạo xử lý, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân theo quy định của pháp luật. Tỷ lệ giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo hằng năm của cơ quan thẩm quyền trong tỉnh đạt kết quả khá cao. Hầu hết đơn khiếu nại, tố cáo đã được các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết thấu tình đạt lý, tạo được sự đồng thuận trong xã hội đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, hạn chế phát sinh những vụ việc mới phức tạp, khiếu kiện đông người góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp công dân, xử lý đơn, thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế như sau:
- Một bộ phận người dân chưa hiểu rõ về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, tố cáo, thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo, do đó vẫn còn tình trạng gửi đơn, thư vượt cấp, không đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết hoặc gửi đơn liên tục mặc dù Đoàn ĐBQH tỉnh đã có văn bản giải quyết hoặc gửi đến nhiều nơi, nhiều cấp, nhiều lãnh đạo của Đảng và Nhà nước; việc chuyển đơn của các cấp, các ngành của trung ương về địa phương để xem xét, giải quyết có lúc làm cho người dân nhận thức chưa đúng và tiếp tục khiếu nại, không chấp hành văn bản của cơ quan có thẩm quyền; một số Tờ báo đăng tin sai sự thật, không có căn cứ pháp lý cũng là một trong những lý do khiến người dân không chấp hành quy định pháp luật.
- Một số quy định pháp luật không còn phù hợp với tình hình thực tế. Do đó, một số đơn, thư mặc dù đã được cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng quy định pháp luật, tuy nhiên người dân không chấp hành, khiếu nại nhiều lần, chủ yếu là lĩnh vực đất đai.
- Tình trạng đơn ngoài tỉnh nhiều, đa số là đơn, thư gửi Đoàn ĐBQH tỉnh tại các kỳ họp Quốc hội. Điều này gây ảnh hưởng đến công tác thống kê kết quả giải quyết đơn, thư của Đoàn.
- Hiện tại, chưa có phần mềm lưu trữ và tra cứu liên thông dành cho đơn, thư khiếu nại, tố cáo. Đoàn ĐBQH tỉnh và các cơ quan chức năng tiếp nhận, xử lý đơn, thư nắm tình hình thông qua phối hợp, trao đổi bằng văn bản. Do đó, việc tra cứu bị hạn chế, một số đơn, thư đã lâu khó nắm thông tin nên chưa bảo đảm tính kịp thời.
Để công tác tiếp công dân và xử lý đơn, thư, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đạt kết quả cao, tại Báo cáo số 12/BC-ĐĐQH ngày 26/8/2021 của Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước đã có một số đề xuất, kiến nghị đến Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền ở trung ương như sau:
- Đề nghị Văn phòng Quốc hội phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan sớm hoàn thiện và đưa vào áp dụng hệ thống cơ sở dữ liệu điện tử kết nối về việc tiếp nhận, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân ở cấp tỉnh và trung ương để phục vụ đại biểu Quốc hội và các cơ quan liên quan theo dõi quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân, tránh tình trạng chuyển đơn trùng lặp, giảm áp lực cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
- Đề nghị Ban Dân nguyện, Văn phòng Quốc hội thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng, kinh nghiệm về tiếp dân, đôn đốc, kiểm tra và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân cho đại biểu Quốc hội và công chức tham mưu xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo của Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND các tỉnh, thành phố.
- Đối với những vụ việc khiếu nại, tố cáo đã được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, rà soát, xem xét giải quyết đúng thẩm quyền, đúng trình tự, quy định của pháp luật, những vụ việc đã có kết luận của Thanh tra Chính phủ nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu nại đến các cơ quan Trung ương, đề nghị các cơ quan tiếp dân ở Trung ương xem xét, có văn bản trả lời rõ ràng, dứt khoát cho công dân biết có thụ lý, giải quyết hay không hoặc xét thấy việc giải quyết đã đúng quy định thì giải thích cho công dân hiểu và chấp hành, tránh tình trạng ban hành văn bản chuyển về địa phương đề nghị xem xét, giải quyết, làm cho người dân nhận thức chưa đúng và tiếp tục yêu cầu giải quyết lại, gây áp lực đối với địa phương.
